Familiebedrijf overnemen

Ontdek gratis de waarde van het bedrijf…

Alexander heeft 23 jaar bij ING gewerkt als specialist en teamleider bedrijfsoverdracht en waardebepaling voor familiebedrijven en DGA’s.Hij is onze specialist op het gebied van in- en uitkoop van aandeelhouders, management buyout en waardebepaling.

Alexander Thomassen | Verkopen van bedrijven & in- en uitkoop aandeelhouders

Wat je moet weten voordat je een familiebedrijf gaat overnemen

Het vraagt extra aandacht als je denkt aan een familiebedrijf overnemen. Of je nu een familiebedrijf wil kopen of verkopen, er komt niet alleen een zakelijke kant kijken, maar ook een emotioneel plaatje dat aandacht vraagt.

Continuïteit is bij familiebedrijven vaak een punt van aandacht en soms is dit zelfs een punt van zorg. Want hoe waarborg je de continuïteit en zorg je voor opvolging? Door het bedrijf te verkopen aan kinderen of aan een vreemde of juist door het erven goed te regelen? Wij leggen je daarom uit waar je aan moet denken als je een familiebedrijf wilt overnemen of verkopen en op die manier de continuïteit kunt waarborgen. Uiteraard komen hierbij ook de voordelen en nadelen van de overname aan bod. Allereerst spelen de twee meest voorkomende manieren van vervreemding. Het kopen en verkopen van een familiebedrijf binnen de familie. Dat wordt hieronder als eerste behandeld om vervolgens te kijken naar opvolging en het schenken en erven van familiebedrijven. Tot slot bekijken we wat mogelijk is als een buitenstaander de familie uit het bedrijf wil kopen of als je uit een familiebedrijf wil stappen.

t

Alles wat je moet weten



Wie zijn wij

v

Contact

Privé workshop van 3 uur voor €650,-

Lees meer over ons nieuwe aanbod!

Ons aanbod

Snel de waarde van jouw bedrijf berekenen?

Wil je jouw bedrijf laten waarderen? Wij hebben een indicatieve waardebepalingstool ontwikkeld. Volg de stappen van onze tool en je krijgt direct de waardebepaling van jouw bedrijf.

Meer weten over de uitkomst? Onze specialisten helpen je graag verder.
Bel ons op 088-2428365.

Waardebepalingstool - Management Buy-out

Waardebepaling berekenen

Vraag onze white paper aan!

Kom alles te weten over wat belangrijk is bij het verkopen van je bedrijf.

Vraag gratis aan

Wie gingen jou voor

Privé workshop van 3 uur voor €650,-

Soms wil je eerst met een expert de diepte in, bijvoorbeeld om een idee van de waarde van je onderneming te krijgen, om een complexe onderhandeling voor te bereiden of om een zakelijk voorstel inzake koop of verkoop van aandelen uit te werken.

Maak nu een afspraak

Direct contact met één van onze financieel adviseurs?

Op zoek naar professionele ondersteuning bij het verkopen van je bedrijf? Wij helpen je graag tijdens het gehele proces.

Bel 088-2428365

Alles wat je moet weten

Wat is de definitie van een familiebedrijf?

De definitie van een familiebedrijf is het feit dat het bedrijf wordt geleid door familieleden. Nyenrode business universiteit geeft enkele criteria waaraan moet worden voldaan om te spreken van een familiebedrijf:

meer dan 50% van het bedrijf moet in handen zijn van familie;
minimaal 2 leidinggevenden van de onderneming komen uit één familie;
familie heeft beslissende bevoegdheden.

Hoe kan je een familiebedrijf verkopen?

Een familiebedrijf kan je verkopen binnen de familie zodat opvolging gegarandeerd is, maar het is natuurlijk ook mogelijk om het aan een vreemde te verkopen. Dat laatste maakt het niet direct makkelijker, want wellicht heb je jouw bedrijf weer van jouw ouders overgenomen. Als zij nog leven, dan komt het lastige moment er aan dat je hen moet mededelen dat je hun bedrijf gaat verkopen. Dat is lastig, maar het is jouw leven, jouw bedrijf en daarom ook jouw keuze om het te verkopen. Overigens zal verkopen aan een andere partij dan de familie – zoals je zoon of dochter – niet direct betekenen dat je een hogere prijs kunt vragen. Zowel bij verkoop aan kinderen als aan een vreemde is het belangrijk om zakelijk te blijven. Goed, bij de verkoop aan kinderen ben je wellicht eerder bereid om met een earn out clausule te werken of om een achtergesteld krediet te verstrekken. Om de waarde te bepalen bestaan enkele formules. Deze verschillen nogal, daarom wordt per verkoop over het algemeen één methode gehanteerd om de vraagprijs te bepalen. De meest gehanteerde formules zijn als volgt:

discounted cashflowmethode
intrinsieke waarde
genominaliseerde rentabiliteitswaarde
goodwill
multiples

Goodwill

Goodwill is de supplementaire waarde voor niet-lichamelijke elementen en daarmee een lastig aspect bij het bepalen wat jouw bedrijf waard is. De bank waardeert goodwill namelijk erg laag en zal het eerder zien als een soort verlies. Uit de goodwill jurisprudentie komt immers voort dat goodwill geen vermogensrecht is. In onderhavig geval was sprake van de verkoop van een notariskantoor en werd ontbinding van de koopovereenkomst gevorderd vanwege de goodwill vergoeding die was betaald. De goodwill voldeed niet aan de verwachting van wat de koper op grond van de koopovereenkomst mocht verwachten. Maar ook al kan goodwill wellicht niet worden aangemerkt als zaak of vermogensrecht, dat staat toepassing van artikel 7:17 BW niet in de weg.

Hoe kan je een familiebedrijf overnemen?

Het overnemen van een familiebedrijf kent feitelijk hetzelfde traject als een reguliere overname. Een familiebedrijf overnemen kent – zoals vaker gezegd – misschien meer emotie, maar het stappenplan is hetzelfde.

Analyse en waardebepaling

Zo moet een gedegen analyse worden gemaakt van het bedrijf, zodat nauwkeurig een waardebepaling kan worden gedaan. Aan de hand van deze analyse en waardebepaling kan worden onderzocht hoe het familiebedrijf ervoor staat en of de overname haalbaar is.

Onderhandelen en intentieovereenkomst

Zodra de waardebepaling is gedaan ben je bekend met de bandbreedte van de koopsom waarbinnen het overnemen van het familiebedrijf haalbaar is. Met die cijfers in het achterhoofd starten de onderhandelingen. Een intentieovereenkomst wordt bij de overname van familiebedrijven niet altijd opgesteld, hoewel dit wel extra zekerheid kan bieden en eventuele conflicten kan voorkomen.

Executie

De executiefase is de fase waarin daadwerkelijk wordt overgegaan tot verkoop van de onderneming. Voordat het koopcontract kan worden getekend moet eerst de financiering rond worden gemaakt.

Hoe werkt opvolging bij een familiebedrijf?

Er bestaan drie manieren om een familiebedrijf over te dragen. Dit zijn:

Erven
Schenken
Aandelen verkopen

Want wat is opvolging van een familiebedrijf zonder opvolger? Juist. Lastig. Maar een opvolger van een familiebedrijf hoeft niet per se een familielid te zijn. Hieronder gaan we daar echter wel van uit, anders is het namelijk een reguliere management buy in of management buy out.

Hoe kan je een familiebedrijf schenken?

Zoals aangegeven is schenken een van de manieren om een familiebedrijf over te dragen. Een familiebedrijf schenken levert zelfs meerdere vrijstellingen op van de belastingdienst. Goed voorbeeld van een fiscaal voordeel is de schenkbelasting. Voorheen successierechten. Bij het schenken van een familiebedrijf mogen de vervreemders de betaling van de schenkbelasting spreiden over tien jaar. Dit maakt schenken van een familiebedrijf sinds 2010 fiscaal even aantrekkelijk als erven. Overigens moet wel aan enkele voorwaarden worden voldaan voordat een ondernemer uitstel krijgt van zijn fiscale verplichtingen met betrekking tot erfbelasting en schenkbelasting. De successierechten dus. Extra voordeel is dat ook een deel van het bedrijfsvermogen is vrijgesteld van belastingen.

Hoe kan je een familiebedrijf erven?

Zowel het schenken als erven van een familiebedrijf verplicht je tot het betalen van belasting. Als je een familiebedrijf erft of geschonken krijgt, dan moet je over de waarde van die onderneming erfbelasting (successierechten) of schenkbelasting betalen. Als je degene bent die als opvolger wordt aangemerkt en het bedrijf voortzet, dan is de bedrijfsopvolgingsregeling van de belastingdienst aantrekkelijk. De bedrijfsopvolgingsregeling zorgt ervoor dat de opvolger bij schenken of erven minder of geen belasting betaalt.

Wat zegt de belastingdienst?

Hoeveel vrijstelling je krijgt is afhankelijk van de waarde van de onderneming, oftewel het ondernemingsvermogen. De belastingdienst heeft de bedrijfsopvolgingsregeling 2016 als volgt ingedeeld:

Goingconcernwaarde is maximaal € 1.060.298 en hoger dan liquidatiewaarde. Je krijgt 100% vrijstelling over de goingconcernwaarde.

Goingconcernwaarde is maximaal € 1.060.298 en lager dan liquidatiewaarde. Je krijgt 100% vrijstelling over de liquidatiewaarde.

Goingconcernwaarde is meer dan € 1.060.298 en hoger dan liquidatiewaarde. Je krijgt 100% vrijstelling over de goingconcernwaarde tot € 1.060.298 .U krijgt 83% vrijstelling over de goingconcernwaarde boven € 1.060.298 .
Goingconcernwaarde is meer dan € 1.060.298 en lager dan liquidatiewaarde. Je krijgt 100% vrijstelling over het verschil tussen de goingconcern waarde en de liquidatiewaarde. Je krijgt 100% vrijstelling over de goingconcernwaarde tot € 1.060.298 . Je krijgt 83% vrijstelling over de goingconcernwaarde boven € 1.060.298 .

Bron: Belastingdienst Bedrijfsopvolgingsregeling 2016

Deze regeling heeft overigens wel een paar belangrijke haken en ogen waar je op moet letten. Zo moet je zelf aan de belastingdienst doorgeven via de erf- of schenkbelasting dat je gebruik wilt maken van de bedrijfsopvolgingsregeling. Uiteraard kan je hierbij worden geadviseerd. Daarnaast is het belangrijk om te weten dat je geen recht heeft op deze vrijstellingen als je een bedrijf minder dan vijf jaar voortzet. Stop je binnen vijf jaar, dan moet je alsnog de erf- of schenkbelasting betalen over de vrijstellingen die je had verkregen.

Hoe kunt u uit een familiebedrijf stappen?

Als je uit een familiebedrijf wil stappen kan dat verschillende oorzaken hebben. Wellicht is sprake van een conflict, maar mogelijk ben je gewoon toe aan pensioen en kunnen jouw broers, zussen of kinderen het bedrijf beter voortzetten. In de meeste gevallen kan uit familiebedrijven stappen worden gerealiseerd via het verkopen van aandelen. Een gedegen analyse van het bedrijf zal resulteren in een waardebepaling en uiteindelijke overdracht van aandelen. Als iemand uit een familiebedrijf wil stappen, dan ligt het initiatief bij de verkoper. Dat is anders als je familieleden wilt uitkopen uit het familiebedrijf.

Hoe kan je een familiebedrijf uitkopen?

Als je anderen binnen het familiebedrijf wilt uitkopen, dan ben jij de initiator. Je zal moeten onderzoeken tegen welke waarde je andere familieleden kunt uitkopen. In de regel gaat dit in overleg en is wel vooraf duidelijk dat één familielid de andere familieleden wil uitkopen. De kopende partij zal met een adviseur het bedrijf analyseren om te komen tot een waardebepaling. Net als in andere manieren bij koop of verkoop van bedrijven ontstaat een bandbreedte waarbinnen de uitkoop haalbaar is. Niet altijd wordt een intentieovereenkomst opgesteld bij uitkopen uit familiebedrijven, maar vaak wordt naast de eerste analyse wel een gedegen due diligence onderzoek uitgevoerd om te voorkomen dat er onverwacht toch lijken uit de kast komen na de uitkoop. Na het onderhandelen over de koopsom kan worden overgegaan tot de daadwerkelijk uitkoop uit het familiebedrijf.

Hoe regel je financiering bij uitkopen van een familiebedrijf?

Financiering bij het uitkopen van een familiebedrijf kan op twee manieren. Interne financiering en externe financiering. Als de uitkopende partij of de opvolger bereid is om een financieel risico te lopen en dit vanuit het bedrijf of via familieleden te financieren, dan is sprake van interne financiering. Externe financiering is het aantrekken van kapitaal buiten de familie. Hierbij kan je ddenken aan een lening bij de bank, vreemd vermogen, maar zeker ook aan deelname van derden via een participatiemaatschappij. Participatiemaatschappijen zijn actieve aandeelhouders die helpen bij het overnemen van bedrijven door geld, kennis en hun eigen netwerk in te brengen in het familiebedrijf. Naast deze vormen van externe financiering wordt ook steeds vaker gebruik gemaakt van crowdfunding voor de financiering van een uitkoop. Een combinatie van eigen vermogen, een lening bij de bank en een gedeelte crowdfunding is zeker niet ondenkbaar meer.